Węglowodany – wróg czy sprzymierzeniec? Dietetyczne fakty i mity

Węglowodany – jedni je kochają, inni unikają jak ognia. Są oskarżane o przyrost masy ciała, zmęczenie czy „mgłę mózgową”. Ale czy naprawdę zasługują na tak złą reputację?

Jako dietetyk z Białegostoku chcę rozwiać mity i pokazać, jak mądrze korzystać z węglowodanów, by wspierały zdrowie, energię i samopoczucie. Sprawdź, co naprawdę warto wiedzieć!

🔍 Co to są węglowodany?

Węglowodany to główne źródło energii dla naszego ciała i mózgu. Z natury nie są złe – liczy się ich jakość, ilość i kontekst. Dzielimy je na:

🥖 Węglowodany proste

• szybko się wchłaniają

• gwałtownie podnoszą poziom cukru we krwi

• występują m.in. w cukrze, białym pieczywie, słodyczach, napojach słodzonych

➡️ Działają szybko, ale krótko. Przy insulinooporności mogą powodować senność, zmęczenie i większy apetyt później.

🥦 Węglowodany złożone

• wolniej się trawią

• stabilizują poziom glukozy

• zawierają błonnik, witaminy i minerały

➡️ Znajdziesz je w: kaszach, pełnoziarnistym pieczywie, warzywach, strączkach. To one są sprzymierzeńcem Twojej diety – dają sytość i wspierają stabilną energię.

📊 Indeks glikemiczny (IG) – o co chodzi?

IG pokazuje, jak szybko produkt podnosi poziom cukru we krwi:

• Wysoki IG = szybki skok glukozy (np. biały ryż, bułki)

• Niski IG = stabilny poziom cukru (np. warzywa, płatki owsiane, soczewica)

💡 TIP: Łącz produkty węglowodanowe z białkiem i tłuszczem – to obniża IG i poprawia sytość.

🌾 Błonnik – niedoceniany bohater diety

Błonnik:

• spowalnia wchłanianie cukru

• poprawia trawienie i sytość

• wspiera mikroflorę jelit

• pomaga regulować poziom cholesterolu

Znajdziesz go w: warzywach, owocach (ze skórką!), roślinach strączkowych, produktach pełnoziarnistych.

😴 Węglowodany a samopoczucie – co warto wiedzieć?

Po posiłkach z dużą ilością cukru prostego możesz odczuć:

• senność i zmęczenie

• spadek koncentracji

• wzrost apetytu na słodycze

A dobrze dobrane węglowodany = ✔️ stabilna energia ✔️ lepszy nastrój ✔️ dłuższe uczucie sytości ✔️ mniej zachcianek

🚫 Dieta bez węglowodanów – czy to dobry pomysł?

Diety low carb lub ketogeniczne mogą być pomocne np. przy insulinooporności lub PCOS, ale:

• ❌ nie są dla każdego

• ❌ mogą powodować niedobory i spadek energii

• ❌ trudno je utrzymać długoterminowo

🤝 Węglowodany – wróg czy sprzymierzeniec?

Węglowodany to nie wróg – to narzędzie. Warto nauczyć się z niego korzystać. Nie musisz rezygnować z chleba czy makaronu – wystarczy wybierać mądrze i jeść w odpowiedni sposób.